HIGGS BOZONU (Tanrı Parçacığı)
Geçen hafta, gazete, televizyon ve internet sayfalarında, aşağıda özet olarak yazdığım yazılar açıklandı.

ÖZET (CERN den yapılan açıklamanın özeti)

****************************************************************************
İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nden (CERN) yapılan açıklamada, Tanrı parçacığı (Higgs bozonu) olması muhtemel yeni bir atomaltı parçacığının bulunduğu bildirildi.

İngiliz Bilim ve Teknoloji Kurumu Başkanı John Womersley, "Şunu teyit ederim ki bu tanrı parçacığı teorisiyle uyumlu bir parça" dedi.

İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'ndeki (CERN) bilim ekiplerinden birinin başı olan Joe Incandela, Büyük Hadron Çarpıştırıcısından elde edilen verilerin, yeni bir atomaltı parçacığının bulunduğuna ilişkin keşfi, şüpheye yer bırakmayacak ölçüde kesin hale getirecek düzeyde olduğunu söyledi.

Ancak Incandela, yeni bulunan parçacığın çok küçük ve tarif edilmesi zor, genellikle "Tanrı parçacığı" olarak adlandırılan, evrendeki tüm maddelere boyut ve şeklini verdiğine inanılan Higgs bozonu adlı atomaltı parçacığı olduğunu henüz teyit etmedi.
****************************************************************************

Bu haftaki blog yazım yukarıda açıklananlar hakkında olacak 

CERN de ne bulundu? 

- Einstein'in görelilik (izafiyet) teorisi (Bak: Blog yazılarımda anlatmıştım), evrenin bir başlangıcı olduğunu söylüyordu. Bu ispatlandı. Evren 13,7 milyar yıl önce ortaya çıktı ve hala genişliyor.

- Büyük patlama anında bildiğimiz fizik kuralları geçerli değildi.

- Büyük patlamanın hemen sonrasında bugün geçerli olan fizik kuralları oluştu.

- Büyük patlama oldu ve atomu oluşturan parçacıklar ortalığa saçıldı. Bu parçacıklar kütlesizdi, yani saf enerjiydi

- Halbuki Evrende kütle var, her şeyin kütlesi var.

- Büyük patlamadan hemen sonra (saniyenin trilyonda biri kadar sonra) parçacıklar kütle kazandı, atomlar oluştu.

Parçacıklar (kütlesi olmayan parçacıklar), bir alandan geçerken (Higgs alanı deniyor)  kütle kazandılar ve Evren oluştu

Bu alanı görmek ve kanıtlamak çok zor, Şu an yapılan deneyler bunu kanıtlamak için yapılıyor.

- CERN deneylerinde yapılan şey, parçacıkları çok yüksek enerji seviyelerinde çarpıştırmak.

Benim söyleyeceklerim bu kadar, bundan sonrası için, bu konuda yazılan yazılardan bir özet

hazırladım aşağıda okuyabilirsiniz.

Higgs Bozonu
‘‘Higgs Boson’’ diye adlandırılan paçacıklarla ilgili teori, 1960'lı yıllarda Edinburgh Üniversitesi teorik fizikçilerinden Peter Higgs tarafından ortaya atıldı. Atomların nasıl kütle kazandığına kafa yoran Peter Higgs, sonunda ‘‘boson’’larla ilgili teoriyi geliştirdi. Peter Higgs'e göre evren bir çeşit enerji tarafından yaratıldı. Bu enerjiye fizikte ‘‘Higgs Field’’ (Higgs Alanı) dendi. Bu enerji, Büyük Patlama (Big Bang) sonrası ortaya çıkan parçacıklarla etkileşime girdi. Bu etkileşim sonucu ‘‘Higgs boson’’ diye anılan parçacıklar açığa çıktı. Söz konusu parçacıklar ise maddeye kütle kazandırdı. ‘‘Bosonlar’’ olmasa ya da farklı bir şekilde ortaya çıksalardı, belki de yıldızlar, gezegenler ve yaşam oluşmayacaktı. Higgs'in varoluşla ilgili bu teorisi, o günlerde ‘‘Physics Letters’’ isimli fizik dergisi tarafından reddedildi. Ancak bir yandan da teorinin doğruluğunu test etmek için çalışmalar yapıldı. Bazı bilim adamlarının ‘‘Tanrı'nın partikülleri’’ diye adlandırdığı bosonlar, hemen büyük patlama sonrasında ortaya çıkmışlardı ve artık mevcut değillerdi. Bu nedenle bilim adamları 6 milyar Sterlin harcayarak laboratuvarda ‘‘Big Bang’’ ortamı yarattılar. 2 TRİLYON DERECE ISI Araştırma, İsviçre'nin Cenevre kentinde Türk üniversitelerinin de gözlemci olduğu Avrupa Partiküler Fizik Merkezi'nde (Cern) yapıldı. Deneyler sırasında elektron ve pozitron gibi atom içi parçacıklar, ışık hızına yaklaştırdılar. Sonra parçacıklar birbirine çarptırılarak imha edildi. Bu sırada ısı iyice arttı, güneşin 100 bin katına yani 2 trilyon dereceye çıktı ve devasa bir enerji oluştu. Ve yeni parçacıklarla birlikte bosonlar açığa çıktı. Bilim adamları bu deneyler sırasında ilk kez maddeye kütle giydiren bosonları görüntülemeyi de başardılar. Bilim adamları, bu partiküllerin yüzde 99 oranında boson olduğuna inanıyor. Ancak yine de bir yanılgı var, testlerin tekrarlanması gerekiyor. Eğer gerçekten ‘‘varoluş teorisi’’ doğrulanırsa emekliye ayrılmış olan 71 yaşındaki fizikçi Peter Higgs'in Nobel alacağına kesin gözüyle bakılıyor. Araştırmaya liderlik eden Londra'daki Imperial Koleji öğretim üyelerinden Fizikçi Prof. Peter Dornan, ‘‘Bu keşif, 21'inci yüzyılın en önemli buluşlarından biri olacak’’ dedi. 30 yıllık araştırmalar ve milyonlarca dolarlık deneyler sonrasında varoluşla ilgili teori doğrulandı. Bilim adamları, maddeye kütle kazandıran parçacıkları keşfettiler. Uzmanlara göre, bu parçacıklar sayesinde, madde kütle kazanıp yıldızlar, gezegenler ve yaşam var oldu.

Bülent Baykal